dofinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Miejsca prowadzenia badań

Rodzaje „ukrytej wody” do uwzględnienia w każdym z pięciu projektów specjalistycznych (uwaga: nie zawsze wszystkie rodzaje będą dostępne do badań)

1. Woda przypowierzchniowa/zaskórna w glebie/plaży - to woda powstająca po deszczu, który przesiąka przez powierzchnię gleby i gromadzi się, zwykle na poziomie od pół metra do kilku metrów pod powierzchnią ziemi. Najłatwiej dotrzeć do wody zaskórnej na plaży. Woda pod piaskiem blisko morza występująca na głębokości 20 cm jest słonawa. Bliżej wydmy, około 1 m pod piaskiem znajdują się źródła wody słodkiej.
   
   Zbieranie próbek wody przypowierzchniowej polega na wykopaniu dołka, tak głębokiego, by na jego dnie zgromadziła się woda. Wodę z dołka czerpiemy łyżką wazową do wiaderka lub innego większego pojemnika. W celu sprawdzenia, jakie występują tam organizmy. Potrzeba co najmniej 2 litry wody (do analiz chemicznych wystarczy 100 ml). Dla oceny ilości zawiesin zbieramy 1 litr. W przypadku badań procesów mikrobiologicznych należy przygotować wcześniej woreczki z materią organiczną, które wkładamy na dno dołka i zasypujemy wcześniej wykopaną ziemię.
   Miejsce oznaczamy kolorową wstążką, żeby wiedzieć gdzie leży zestaw woreczków. Wykorzystanie wody przypowierzchniowej może polegać na zbieraniu jej w płytkich studniach i wypompowywaniu w celu podlewania ogródków. Wodę przypowierzchniową oraz gruntową łatwo zanieczyścić odpadkami, myjąc samochód lub wylewając na glebę ścieki. Przy każdym zbiorze materiału notujemy głębokość dołka (do poziomu lustra wody), sprawdzamy pozycję geograficzną, notujemy czas, warunki meteorologiczne i robimy zdjęcie miejsca.
   
   
2. Małe potoki, strumyki (w mieście i pod miastem), rowy odwadniające – wszystkie małe cieki płynące na powierzchni przez cały rok. Często są zabudowane lub uregulowane. Ich poziom zależy od intensywności opadów oraz pory roku, ale zawsze płynie tu trochę wody. Zebranie próbek fauny z płynącej wody polega na wykonaniu przy pomocy ręcznej siatki ośmiu „ósemek” tuż nad dnem, tak by siatka uderzała lekko o dno i płoszyła organizmy z jego powierzchni. Dla analiz chemicznych wystarczy 100ml wody, dla oceny zawiesin 1 litr zebrany wiaderkiem z powierzchni oraz wystawienie siatki łapiącej duże cząstki na 12 godzin lub na dobę. Przy każdym zbiorze materiału notujemy głębokość strumyka, szerokość oraz mierzymy prędkość przepływu (mierząc jak prędko przepłynie 10m rzucony na powierzchnię korek lub inny mały pływak).
   
   
   
   
   Rów odwadniający w rejonie Parku Kolibkowskiego w Sopocie
   /Lech Kotwicki/
   Wykorzystanie potoków polega na przykład na czerpaniu z nich wody, wyrzucaniu do nich śmieci i ścieków, łowieniu ryb, a także na wypoczywaniu puszczając łódki i innych zabawach. Sprawdzamy pozycję geograficzną, notujemy czas, warunki meteorologiczne i fotografujemy miejsca.
   
   
3. Podmokłe miejsca w obszarach zielonych (parki miejskie) – to obniżenia terenu, gdzie po deszczu gromadzi się woda, która często woda stoi tam przez wiele dni. Rozkładają się w niej liście i inne szczątki roślin.
   
   W czasie suszy lustro wody znika, pozostaje tylko wilgotna gleba i rośliny. Próbki wody z podmokłych miejsc zbiera się przy pomocy wiaderka z powierzchni, albo gdy wody jest mało przy pomocy łyżki wazowej. Dla oceny występowania fauny potrzebna jest objętość co najmniej 2 litrów wody. Przy każdym zbiorze materiału notujemy głębokość podmokłego miejsca, jego rozległość. Miejsca podmokłe wykorzystuje się w praktycznie identyczny sposób jak potoki. Sprawdzamy pozycję geograficzną, notujemy czas, warunki pogodowe i robimy zdjęcie miejsca
   
   
4. 
   
   Kałuża w rejonie Parku Kolibkowskiego w Sopocie /SKNO/
   Kałuże - powstają po deszczu lub powodzi w miejscach, skąd woda nie może odpłynąć (w obniżeniach twardego podłoża – beton, asfalt, glina). Zwykle są bardzo płytkie i woda stoi w nich nie dłużej niż kilka dni.
   
   Próbki wody z kałuży zbiera się trudno, ponieważ są to płytkie rozlewiska. Potrzebna jest do tego duża płaska łyżka i przy jej pomocy zbieramy 100 ml wody na analizy chemiczne, 1 litr na zawiesiny oraz zanurzamy ręczną siatką osiem „ósemek”, żeby złapać makroorganizmy. Wykorzystanie kałuż niekiedy może być zabawą, częściej jednak ludzie omijają je z daleka.
   

Sugerowane miejsca dla Gdyni i Sopotu

1. woda przypowierzchniowa/podskórna, gruntowa - plaża, około 5 m od linii wody;
2. małe potoki - Rzeka Kacza w Gdyni Orłowie, Potok Kolibkowski w Gdyni Orłowie, Swelina na granicy Sopotu i Gdyni;
3. podmokłe miejsca w obszarach zielonych - bagienka w Parku Północnym przy plaży w Sopocie wzdłuż ścieżki rowerowej, kałuże na nieużytkach za Centrum Handlowym Klif - po drugiej stronie torów.