Informacja ogólna o projekcie
Program ufundowany przez Norweską Radę Nauki jest konsorcjum kilku projektów naukowych, pod ogólnym kierownictwem profesora Jorgena Borge z Uniwersytetu w Tromso. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ufundowało grant, który wspiera udział IO PAN w projekcie (z edycji "Granty współfinansowane") pod kierownictwem prof. Jana Marcina WęsławskiegoProjekt jest realizowany przez partnerów: Uniwersytet w ST. Petersburgu, AKVAPLAN NIVA w Tromso, NTNU – Politechnika w Trondheim, UNIS – University Studies on Svalbard – Longyerbyen, Instytut Oceanologii PAN w Sopocie, Scottish Association for Marine Science, University of Delaware College for Marine Studies
Projekt jest zaplanowany na lata 2013-2016. Całkowity budżet to ponad 15 mln koron. Celem projektu jest rozpoznanie specyfiki Nocy Polarnej dla funkcjonowania ekosystemu arktycznego – na przykładzie wód fiordu Kongsfjorden. Problem ten jest jak dotąd słabo rozpoznany w literaturze, kilka polskich prac (z IOPAN) zalicza się do niewielu dokumentujących ten temat materiałów. Nieliczne publikacje sugerują, wbrew tradycyjnym przekonaniom, że w morzu Noc Polarna nie jest okresem spoczynku i korzystania z zapasów zgromadzonych latem (eg. Kędra et al., 2011; Legeżyńska et al., 2012; Berge et al., 2009). Świadczą o tym biochemiczne własności nielicznych badanych w tym okresie organizmów, które wskazują na aktywne odżywianie się i brak znaczącego spadku zapasów energetycznych. Wiele gatunków arktycznych brunatnic rośnie w okresie zimowych ciemności, a w planktonie obserwuje się znaczące ilości organizmów, które przestawiają się sezonowo na heterotrofię z letniej autotrofii (orzęski, bruzdnice, wiciowce). Projekt Mare Incognitum skoncentruje się na analizach sieci troficznej i wybranych grupach organizmów. Terenowe badania są planowane w Stacji Badawczej Ny Alesund w Kongsfjorden w okresie pomiędzy styczniem i końcem lutego – czyli w okresie z którego pochodzi najmniej danych o arktycznych ekosystemach. Projekt podzielony jest na 4 działy (Units); zespół IO PAN będzie brał aktywny udział w pracy Unit 2 „Benthic Communities, biodiversity and food Web structure”.
Organizatorzy norwescy projektu przykładają do niego dużą uwagę oraz promują w środowisku naukowym, jako pierwsze tak szeroko zakrojone badanie zjawisk zachodzących w czasie nocy polarnej w morzu. W ramach projektu planuje się dwie duże wyprawy terenowe z użyciem statku, stacji brzegowej i z udziałem około 100 osób. Postępy projektu będą raportowany przez norweską telewizję oraz specjalne programy edukacyjne.
Adres głównej strony projektu: http://www.mare-incognitum.no/